हराएका पाँच लाख अमेरिकी हतियार अलकायदा र अन्य आतंकवादी समूहको हातमा पुग्दै

द नेप्लिज संवाददाता

२३ चैत २०८१, शनिबार

काबुल (एजेन्सीहरु) – अफगानिस्तानबाट हराएका पाँच लाख अमेरिकी सैन्य हतियारहरूले भविष्यमा गम्भीर सुरक्षा खतरा उत्पन्न हुने भएका छन् ।

संयुक्त राष्ट्रका अनुसार यी हतियारहरू अहिले अलकायदा र अन्य चरमपन्थी संगठनहरूको हातमा जान सक्ने सम्भावना छ । यस घटनाले अफगानिस्तानको आन्तरिक र बाह्य सुरक्षा दुवैलाई प्रभावित गर्नसक्छ । वैश्विक सुरक्षाको खतरा खडा गरेको छ ।

तालिबानको २०२१ मा अफगानिस्तानमा पुनः नियन्त्रण स्थापित भएपछि, अमेरिकी निर्मित एम४ र एम१६ राइफल सहित १० लाखभन्दा बढी सैन्य हतियार तालिबानको कब्जामा गएको थियो । एक पूर्वअफगानी अधिकारीका अनुसार ती हतियारहरूमा सेवानिवृत्त अफगानी सेना र अमेरिकी सेना द्वारा छोडिएका उपकरणहरू समेत समावेश थिए ।

तालिबानले अफगानिस्तानमा कब्जा गरेका केही महिनाहरूमा यी हतियारहरू मध्ययुगीन युद्धका समान तस्करी र कालोबाजारीको शिकार भए । संयुक्त राष्ट्रका अनुसार यी हतियार अहिले ब्लैक मार्केटमा बिक्री भइरहेको छ । अलकायदा र तहरीक–ए–तालिबान पाकिस्तान (टीटीपी), इस्लामिक मूवमेंट अफ उज्बेकिस्तान (आईएमयू), यमनका अंसारुल्लाह मूवमेन्ट जस्ता चरमपन्थी गुटहरूले ती हतियारहरूलाई खरीद गर्न थालेका छन् ।

अफगानिस्तानको मौजूदा तालिबान सरकार भने यी हतियारहरूको सुरक्षा र वितरणमा पूर्ण नियन्त्रणको दाबी गर्दै आएका छन् जबकि अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको विश्वास यसमा डगमगाइरहेको छ । तालिबानका उपप्रवक्ता हमीदुल्ला फतिरतले आरोपहरूको खण्डन गर्दै भनेका छन्, ‘हामीले सबै हतियारहरू सुरक्षित राखेका छौँ । तस्करीको कुरा झूट हो ।’ तर एक संयुक्त राष्ट्र रिपोर्टमा भने स्थानीय कमाण्डरहरू ती हतियारहरूको कालोबाजारी गर्दैछन् र आफ्नो क्षेत्रमा नियन्त्रण बनाउन तिनलाई उपहार स्वरूप दिइरहेका छन् ।

यस घटनाले केवल अफगानिस्तान मात्र नभएर सम्पूर्ण दक्षिण एशियाली क्षेत्रको सुरक्षा स्थिति पनि प्रभावित गर्न सक्छ । अमेरिका र अन्य पश्चिमी शक्तिहरूले तालिबानको सैन्य सामाग्रीको प्रयोगलाई चर्को आलोचना गरेका छन् । हुन त अमेरिकी पेंटागन र ट्रम्प प्रशासनले यी हतियारहरूको खोजी र फिर्तीको सम्बन्धमा स्पष्ट कदम उठाउने प्रयास गरेका छन् । तर यस समस्याले अझै समाधान पाइरहेको छैन ।

पछिल्ला रिपोर्टहरूका अनुसार तालिबानले अफगानिस्तानको कन्धार क्षेत्रका गोदाममा रहेका सयौं अत्याधुनिक सैन्य उपकरणहरूको प्रदर्शन गरेको छ । यसमा अमेरिकी ‘ब्लैक हॉक’ हेलिकप्टर र अन्य भ्याकुलरहरू समावेश छन् । यी उपकरणहरूको प्रयोगमा भने तालिबानलाई अझै पूर्ण प्रविधिक दक्षता र तालिमको अभाव छ ।

यस समस्याले अफगानिस्तानका नागरिक र क्षेत्रीय सुरक्षा दुवैलाई गम्भीर असर पुर्याउन सक्छ । हतियारहरूको दुरुपयोग र सशस्त्र संघर्षले अफगानिस्तानमा मानव अधिकार र सुरक्षामा नयाँ चुनौतिहरू ल्याउने सम्भावना छ जसका कारण समग्र विश्वका लागि यस घटनाले ठूलो खतरा उत्पन्न गरेको छ ।

तालिबानका मुख्य प्रवक्ता जबीहुल्लाह मुजाहिदले भनेका छन्, ‘हामीले यी हतियारहरू पूर्वसरकारबाट कब्जा गरेका हौं र तिनीहरूको प्रयोग राष्ट्रकोको सुरक्षा र रक्षा लागि हुनेछ ।’ तर अन्तर्राष्ट्रिय समुदायका अधिकांश टिप्पणीकारहरूले यसलाई दुश्मन राष्ट्रहरूको संघर्षका लागि मात्र होइन, अपार भविष्यवाणीहरूको रूपमा हेर्दैछन् ।

प्रकाशित : २३ चैत २०८१, शनिबार 23:30