अर्थशास्त्री मार्क कार्नीले लिए क्यानाडाको नयाँ प्रधानमन्त्रीको सपथ

द नेप्लिज संवाददाता

२ चैत २०८१, शनिबार

विराटनगर- अर्थशास्त्री र राजनीतिक नवागन्तुक मार्क कार्नीले शुक्रबार क्यानाडाका नयाँ प्रधानमन्त्रीका रूपमा सपथ लिएका छन् । सपथ ग्रहणपछि उनले क्यानडा कहिल्यै पनि संयुक्त राज्य अमेरिकाको हिस्सा नबन्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे।

कार्नी केही दिनअघि मात्र सत्तारूढ लिबरल पार्टीका नेता निर्वाचित भएका थिए। उनले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँग चलिरहेको व्यापार युद्धको बीचमा सरकारको नेतृत्व सम्हालेका छन्।

'हामीले एकसाथ निर्माण गरेर अरूले जति लिन सक्छन्, त्योभन्दा धेरै हामीले आफूलाई दिन सक्छौं,' उनले सपथ ग्रहणपछि भने। कार्नीले नौ वर्षदेखि पदमा रहेका प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रुडोलाई प्रतिस्थापन गरेका छन्। गत साता लिबरल नेतृत्वको चुनावमा उनी भारी बहुमतका साथ विजयी भएका थिए।

'हामी कहिल्यै पनि कुनै पनि रूपमा संयुक्त राज्य अमेरिकाको हिस्सा हुने छैनौं,' कार्नीले ओटावामा पत्रकारहरूसँग भने। उनले ट्रम्पले क्यानडालाई अमेरिकाको ५१औं राज्य बनाउने सम्भावना व्यक्त गरेको कुरालाई 'पागलपन' भन्दै खारेज गरे।

उनले क्यानडाको आगामी संघीय निर्वाचनबारे प्रत्यक्ष जवाफ दिन अस्वीकार गरे, जुन हाल अक्टोबरमा तय गरिएको छ। तर उनले चाँडै नै 'समयअनुसार आवश्यक बलियो जनादेश' खोज्ने संकेत दिए।

पहिलो निर्णय: कार्बन करको अन्त्य

प्रधानमन्त्रीको रूपमा पहिलो निर्णय लिँदै, कार्नीले विपक्षीहरूले बारम्बार आलोचना गरेको एक प्रमुख नीति खारेज गरे। उनले उपभोक्ता कार्बन कर कार्यक्रम हटाउने निर्णय गरे, जुन ट्रुडोको सरकारको प्रमुख पर्यावरणीय नीति थियो।

तर उनले औद्योगिक क्षेत्रका ठूला प्रदूषकहरूलाई लाग्ने कार्बन कर भने यथावत् रहने बताएका छन्। क्यानडाली नागरिकहरूले कार्बन करको प्रभावलाई कम गर्न सरकारले दिने प्रतिफल चेक अन्तिम पटक अप्रिल महिनामा पाउनेछन्।

ट्रम्पसँगको व्यापार युद्ध र क्यानडाको रणनीति

हाल क्यानडाको राजनीति ट्रम्पले जनवरीमा पदभार ग्रहण गरेपछि सुरू गरेको व्यापार युद्धले प्रभावित भएको छ। आगामी आमनिर्वाचनको तयारी गर्दै, कार्नीले आफू ट्रम्पसँग प्रत्यक्ष प्रतिस्पर्धा गर्न सक्षम उम्मेदवार रहेको बताउने अपेक्षा गरिएको छ।

क्यानडाको केन्द्रीय बैंक (बैंक अफ क्यानडा) र बेलायतको बैंक अफ इङ्ल्यान्डका पूर्व गभर्नर रहेका कार्नीले दुबै देशलाई वित्तीय संकटबाट जोगाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेका थिए। उनले प्रधानमन्त्रीको रूपमा पहिलो वैदेशिक भ्रमण बेलायत र फ्रान्समा गर्ने योजना बनाएका छन्।

'हामी संयुक्त राज्य अमेरिकाको सम्मान गर्छौं। हामी राष्ट्रपति ट्रम्पको पनि सम्मान गर्छौं," उनले भने,'राष्ट्रपति ट्रम्पले केही महत्त्वपूर्ण विषयहरू आफ्नो प्राथमिकतामा राखेका छन्।'

तर उनले ट्रम्पले लागू गरेका २५% आयात करहरू फिर्ता नलिएसम्म क्यानडाले पनि अमेरिकी सामानमा कडाभन्दा कडा कर लगाइरहने बताए।

क्यानडाको अर्थतन्त्र ठूलो मात्रामा अमेरिकी व्यापारमा निर्भर छ। यदि ट्रम्पले कर नहटाए भने, क्यानडाले मन्दीको सामना गर्नुपर्ने अर्थशास्त्रीहरूको चेतावनी छ।

नयाँ मन्त्रिपरिषद् र आगामी निर्वाचन

कार्नीको मन्त्रिपरिषद्मा केही ट्रुडो सरकारका अनुभवी सदस्यहरू पनि सामेल छन्, विशेषगरी ती जो ट्रम्प प्रशासनसँग प्रत्यक्ष रूपमा काम गरिरहेका थिए।

मेलानी जोली (विदेश मन्त्री)

डेभिड म्याकगिन्टी (सार्वजनिक सुरक्षा मन्त्री)

जोनाथन विल्किन्सन (ऊर्जा मन्त्री)

डोमिनिक लेब्लाङ (वाणिज्य मन्त्री, पहिले अर्थमन्त्री)

फ्रान्स्वा-फिलिप श्याम्पेन (अर्थमन्त्री, पहिले उद्योग मन्त्री)

संघीय चुनाव नजिकिँदै गर्दा कार्नीका प्रमुख प्रतिद्वन्द्वी कन्जरभेटिभ पार्टीका नेता पियर पोइलिभ्रे हुनेछन्।

हालसम्म चुनावी सर्वेक्षणहरूमा कन्जरभेटिभ पार्टी २० अङ्कको अग्रता लिइरहेको देखिए पनि ट्रम्पको व्यापार नीतिका कारण प्रतिस्पर्धा तीव्र हुन सक्ने देखिन्छ।

पोइलिभ्रेले लिबरल सरकारलाई चौथो कार्यकाल नदिन आग्रह गर्दै भने, 'लिबरलहरूलाई नौ वर्षको समय दिइसकियो, तर तिनीहरूले जनताको जीवन सहज बनाउन सकेनन्। फेरि पनि त्यही नतिजा आउनेछ।'

यदि आफू प्रधानमन्त्री भए, भने ट्रम्पसँग प्रत्यक्ष रूपमा प्रतिस्पर्धा गर्ने, काउन्टर ट्यारिफ लगाउने र आर्थिक नियन्त्रण पुनः लिने उनले घोषणा गरे। लिबरल पार्टीले आगामी चुनावमा मुख्य विपक्षी कन्जरभेटिभ पार्टी (१२० सिट) मात्र होइन, ब्लोक क्युबेक्वा (३३ सिट) र नयाँ लोकतान्त्रिक पार्टी (२४ सिट) सँग पनि प्रतिस्पर्धा गर्नु पर्नेछ।

जगमीत सिंहको प्रतिक्रिया

नयाँ प्रधानमन्त्रीको सपथ ग्रहणपछि, एनडीपी नेता जगमीत सिंहले कार्नीको मन्त्रिपरिषद् छनोटप्रति असन्तुष्टि व्यक्त गरे।

उनका अनुसार, कार्नीले महिला, युवा, र अपांगता भएका व्यक्तिहरूका लागि छुट्टै मन्त्रालय नबनाएर प्रगतिशील लिबरलहरूलाई सरकारमा स्थान नदिएको संकेत गरेका छन्। 'कार्नीले अर्बपतिहरूलाई धनी बनाउनका लागि मात्र काम गरेका छन्, मजदुरहरूलाई होइन,' सिंहले टिप्पणी गरे।

प्रकाशित : २ चैत २०८१, शनिबार 11:07