अर्जेन्टिना–टर्कीको मकै सर्लाही हुँदै भारत तस्करी

द नेप्लिज संवाददाता

९ वैशाख २०८२, मङ्गलबार

भारतीय व्यापारी ‘भाइलोक समूह’ ले नेपालबाट भारततर्फ मकैको कारोबार गर्दै आएको स्रोतको दाबी छ । यसअघि पनि त्यही समूहले सेटिङमार्फत मकै तस्करी गरेको बताइएको छ ।

विराटनगर– सर्लाहीको पर्सा गाउँपालिका अन्तर्गत सखुअवा क्षेत्र हुँदै भारततर्फ मकैको अवैध तस्करी भइरहेको पाइएको छ । विशेषगरी अर्जेन्टिना र टर्कीबाट झापा नाका हुँदै भित्र्याइएको मकै सर्लाही सदरमुकाम मलंगवाको पूर्वी सीमाबाट भारत पुर्याइने गरेको सुराकीपछि सशस्त्र प्रहरी बल सक्रिय बनेको छ ।

सशस्त्र प्रहरी बल सर्लाहीका अनुसार भारत सीमा नजिकैको सखुअवाको एउटा टिनको घरमा ठूलो परिमाणमा मकै भण्डारण गरिएको सूचना पाएपछि डिएसपी सुमन ढुंगानाको टोली उक्त स्थानमा पुगेको थियो । टोलीले छापा मार्दा २५/२५ किलोग्रामका करिब ४ सय बोरा मकै फेला परेको थियो । तर मकै नियन्त्रणमा लिन खोज्दा स्थानीयसहित भारतीय नागरिकको कडा विरोध भएपछि प्रहरीले पछि हट्नु परेको थियो ।

घटनापछि राजस्व अनुसन्धान कार्यालय पथलैया बाराबाट आएको टोलीले गोदाम सिल गरी मकै सम्बन्धी कागजात संकलन गरेर अनुसन्धान थालेको छ । राजस्व अनुसन्धान कार्यालयका प्रमुख हरी शर्माका अनुसार ठूलो परिमाणमा मकै सीमाक्षेत्रको घरमा भण्डारण गरिएको सूचनाका आधारमा टोली पठाइएको हो । उनले भने, ‘अनुसन्धान प्रारम्भिक चरणमै छ, यतिबेला सबै विवरण खुलाउन मिल्दैन ।’

तस्करीको संरचना र संलग्न समूहहरू

प्रारम्भिक अनुसन्धानले टर्कीबाट ल्याइएको मकै सर्लाहीको तस्कर समूहले भारत पठाउन भण्डारण गरेको देखिएको छ । भारतीय व्यापारी ‘भाइलोक समूह’ ले नेपालबाट भारततर्फ मकैको कारोबार गर्दै आएको स्रोतको दाबी छ । यसअघि पनि त्यही समूहले सेटिङमार्फत मकै तस्करी गरेको बताइएको छ ।

सर्लाहीको सग्रामपुर, त्रिभुवननगर, मलंगवा लच्का, गोरखकाली, पर्सा गाउँपालिकाको सखुअवा लगायतका नाकाबाट निरन्तर तस्करी हुने गरेको छ । त्यस्तै रौतहटको जयनगर, रामपुरखाप, बङ्कुल र नरकटिया नाकाबाट नेपालबाट कवाड, स्याउ, भारतबाट राँगा भैँसी, कपडा, चिनी, स्पेयरपाट्र्स लगायतका वस्तु अवैध रूपमा ओसारिने गरेको स्थानीय स्रोत बताउँछ ।

सुरक्षाकर्मीको संलग्नता र प्रशासनिक चुनौती
तस्करीमा सुरक्षाकर्मीको संलग्नता रहेको आरोपसमेत लागेको छ । जिल्लाका प्रहरी प्रमुखहरूको सरुवाको मुखमा रहेकाले स्थानीय प्रहरी इन्चार्जहरूसँगको मिलेमतोमा तस्करी मौलाएको बताइएको छ ।

नेपाल र भारतबीचको खुला सीमाका कारण सीमावर्ती जिल्लाहरूमा तस्करीको समस्या बढ्दो छ । पर्सा जिल्लामा मात्र चालु आर्थिक वर्षको नौ महिनामा ५६ करोड ६ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको अवैध सामान बरामद गरिएको छ ।

जानकारहरुका अनुसार सर्लाही सीमावर्ती क्षेत्रमा विदेशी आयातित मकैको तस्करीले नेपाल–भारत सीमामा सुरक्षा चुनौती, राजस्व हानी र स्थानीय प्रशासनको प्रभावकारितामाथि सवाल उठाएको छ । तस्करी नियन्त्रणका लागि सुरक्षा निकाय, राजस्व अनुसन्धान र स्थानीय प्रशासनबीच समन्वय आवश्यक देखिन्छ ।

प्रकाशित : ९ वैशाख २०८२, मङ्गलबार 00:38