उच्च अदालतको ऐतिहासिक व्याख्या

प्रेममा सहमतिमा भएको सम्बन्ध बलात्कार होइन

द नेप्लिज संवाददाता

१ वैशाख २०८२, सोमबार

काठमाडौँ – मुलुकी अपराध संहिता २०७४ को दफा २१९ (२) अनुसार नाबालिग उमेर १८ वर्षसम्म कायम राखिएको छ र कुनै पनि महिलासँग मञ्जुरी बिना करणी गरेमा त्यो बलात्कार मानिने व्यवस्था गरिएको छ । तर प्रेम सम्बन्धमा रहेका प्रेमिल जोडीको आपसी सहमति मा प्रेममा आधारित शारीरिक सम्बन्धलाई उच्च अदालतले जबरजस्ती करणीको दायरामा नपार्ने व्याख्या गरेको छ ।

उच्च अदालतको विराटनगर इलाम इजलासले १७ वर्षकी साइँली र २१ वर्षका गोपाल अधिकारी बीचको प्रेम सम्बन्धलाई ध्यानमा राखेर जबरजस्ती करणीको मुद्दामा सफाइ दिएको छ । अदालतको फैसलामा न्यायाधीश किरणकुमार पोखरेल र रेखा थापा पाण्डेले भनेका छन्, ‘प्रेम सम्बन्धमा रहेका दुई प्रेमिल जोडीले आपसी सहमतिमा शारीरिक सम्बन्ध राखे भने त्यसलाई जबरजस्ती मान्न मिल्दैन ।’

कानुनी व्याख्यामा भनिएको छ कि, ‘पीडितको उमेरलाई ध्यानमा राखेर मात्र आरोपितलाई प्रलोभनमा पारी करणी गरेको ठहर गर्नु उचित हुँदैन ।’ यस अनुसार १७ वर्षीया साइँली र २१ वर्षका गोपाल बीचको प्रेमिल सम्बन्धलाई जबरजस्ती मान्न नमिल्ने र त्यस्तो कार्यलाई अपराधीकरण गर्नु अन्यथा हुने फैसला सुनाइएको हो ।

घटना विवरण अनुसार साइँली १२ वर्षको उमेरदेखि झापामा फुपूको घरमा बस्दै आएकी थिइन् । २०७९ वैशाख २२ मा घरबाट बिना जानकारी हिँडेर बिर्तामोडमा पुगेकी थिइन् । यसपछि प्रेमी गोपालसँग होटलमा बसेको र त्यहाँ शारीरिक सम्बन्ध राखेको घटना सार्वजनिक भएको थियो । गोपालले भनेका छन् कि साइँलीसँग कक्षा ११ देखि चिनजान थियो र उनीहरू म्यासेन्जरमार्फत संवाद गर्थे ।

तर साइँलीका परिवारले गोपाललाई जबरजस्ती करणीको आरोप लगाएर उजुरी दिएका थिए । झापा जिल्ला अदालतले उनलाई १० वर्ष कैद र चार लाख जरिवाना लगाएको थियो । यस घटनामा उच्च अदालतको फैसला जुन कानुनी नजिर बन्ने छैन । तर समान प्रकृतिका मुद्दाहरूमा मार्गदर्शनको रूपमा सहयोगी बन्न सक्छ । अदालतको यो व्याख्याले भविष्यमा प्रेम सम्बन्धमा भएका शारीरिक सम्बन्धको कानुनी व्याख्यामा केही परिवर्तन ल्याउन सक्ने संकेत गर्दछ ।

प्रकाशित : १ वैशाख २०८२, सोमबार 11:17