रेणु दाहालसँगको भनाभनदेखि राजनीतिक संकेतसम्म

रेणु दाहाल नेतृत्वको भरतपुर र हर्क साम्पाङ नेतृत्वको धरानबीचको अन्तरले विकास मोडेल र स्रोत प्रयोगको दुई ध्रुवीय धार देखाउँछ — एकातिर पार्टीमा आधारित सत्ता र अर्को जनश्रममा आधारित प्रयास ।

सुनसरी — धरान उपमहानगरपालिकाका मेयर हर्कराज साम्पाङले भरतपुर महानगर प्रमुख रेणु दाहालप्रति सामाजिक सञ्जालमार्फत कडा टिप्पणी गरेका छन् । माओवादी केन्द्रकी नेतृ दाहालले ठूला योजना अघि बढाउन सुझाव दिएको भन्दै साम्पाङले त्यसलाई व्यंग्यात्मक रूपमा अस्वीकार्दै राजनीतिक विभेदको आरोप समेत लगाएका हुन् ।

साम्पाङले फेसबुकमार्फत लेखेका छन्, ‘रेणु दाहालले मलाई ठूला योजना गर्नुपथ्र्यो भनेर भनेछिन् । उहाँकै बुबा प्रधानमन्त्री हुँदा सप्तकोशीको पानी ल्याउन २० लाख मात्रै छुट्याइयो भने म के गर्न सक्छु ?’ उनका पोष्टहरूमा सरकार र दलहरूको प्राथमिकता र स्रोत वितरणप्रति गहिरो असन्तोष झल्किएको छ ।

दलप्रतिको असन्तोष र विकल्पको सन्देश
साम्पाङले माओवादी केन्द्रलाई ‘सामन्त, दलाल र पुँजीपतिहरूको पार्टी’ भइसकेको आरोप लगाउँदै लेखेका छन्, ‘बिना पैसा पनि विकास कसरी गर्न सकिन्छ भन्ने कुरा सिक्न म कहाँ आउनु । जनताको शक्तिलाई संरचना भत्काउन होइन, देश निर्माणमा प्रयोग गर्ने कुरा सिक्न आवश्यक छ ।’

उनले स्पष्ट रूपमा रेणु दाहाल, माओवादी केन्द्र र वर्तमान शासन प्रणालीप्रति मात्र नभइ राजधानी केन्द्रित बजेट वितरणप्रति पनि असन्तोष पोखेका छन् । ‘बालेन शाहको बजेट २६ अर्ब माथि छ तर २० प्रतिशत पनि खर्च गर्न सक्दैन,’ भन्दै साम्पाङले बजेटको कार्यान्वयन क्षमतामाथि प्रश्न उठाएका छन् ।

परिप्रेक्ष्य र तथ्य : के साँच्चै धरान उपेक्षित छ ?
सरकारी तथ्यांक अनुसार २०८०/८१ को बजेटमा काठमाडौँ, भरतपुर, पोखरा र ललितपुरजस्ता महानगरहरूले ठूलो मात्रामा पूँजीगत बजेट पाएका छन् । तर धरान, वीरगञ्जजस्ता प्रमुख सहरहरू अपेक्षाकृत थोरै बजेटमा चित्त बुझाइरहेका छन् । साम्पाङको भनाइ यो असन्तुलनप्रति जनस्तरबाट उठाइएको आवाजको प्रतिबिम्ब हो ।

साम्पाङको राजनीतिक शैली जसले राष्ट्रवादी, स्रोतमा आत्मनिर्भरता र जनश्रमको प्रयोगमा जोड दिन्छ, यो सामान्य दलगत राजनीतिभन्दा अलग देखिन्छ । उनले विदेशी ऋण र महँगो गाडी चढ्ने प्रवृत्तिप्रति पनि आलोचना गर्दै लेखेका छन्, ‘विदेशी ऋण बोकेर धेरै ठूला गाडी हाँक्नु हुँदैन । स्वदेशी उत्पादनमा जोड दिनु पर्छ, यो हो भिजन ।’

आगामी चुनावको संकेत
साम्पाङले पोस्टको अन्त्यतिर लेखेका छन्, ‘अब ८४ मा म आफैँ आएर गर्नु पर्ला त्यो ठाउँमा,’ जुन सम्भावित रूपमा भरतपुर वा राष्ट्रिय राजनीति प्रवेशको संकेत मानिएको छ । रेणु दाहाल वर्तमान प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’की छोरी हुन् । भरतपुरमा सत्ता समीकरण बलियो छ । तर स्थानीय विकास योजनाहरू, लगानी र जनतामाझको सन्तुष्टिको सवालमा राजनीतिक नेतृत्वप्रतिको आलोचना चुलिँदो छ ।

मेयर साम्पाङको सामाजिक सञ्जाल पोस्ट केवल एक स्थानीय विवाद होइन, यो वर्तमान राजनीतिक प्रणाली, बजेट वितरणमा देखिएको असमानता र वैकल्पिक नेतृत्वको आकांक्षाको प्रतिबिम्ब पनि हो । रेणु दाहाल नेतृत्वको भरतपुर र हर्क साम्पाङ नेतृत्वको धरानबीचको अन्तरले विकास मोडेल र स्रोत प्रयोगको दुई ध्रुवीय धार देखाउँछ — एकातिर पार्टीमा आधारित सत्ता र अर्को जनश्रममा आधारित प्रयास । यस प्रकारका पोस्टहरूले आगामी स्थानीय वा संघीय चुनावमा वैकल्पिक नेतृत्वको सम्भावना मात्र होइन, राजनीतिक विमर्शमा पनि नयाँ आयाम थप्न थालेका छन् ।