युद्धविराममा अमेरिकाको भूमिकामा मोदी मौन

द नेप्लिज संवाददाता

२९ वैशाख २०८२, सोमबार

नयाँदिल्ली (बीबीसी)– प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको सम्बोधनपछि कांग्रेसले भनेको छ कि उसले देशको सेनालाई सलाम गर्छ तर प्रधानमन्त्रीले अझै धेरै प्रश्नहरूको जवाफ दिन बाँकी छ।कांग्रेस नेता जयराम रमेशले एक्स (पूर्व ट्विटर) मा लेखे, ‘प्रधानमन्त्रीको लामो समय पछि ढिलो गरी आएको राष्ट्रको नाममा सम्बोधन राष्ट्रपति ट्रम्पका केही मिनेट अघिका खुलासाबाट पूर्णतः ढाकियो। प्रधानमन्त्रीले ती विषयमा एक शब्द पनि भनेनन्।’सोमबार राति ८ बजे प्रधानमन्त्री मोदीको सम्बोधन हुनु केही समय अगाडि अमेरिकाका राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले पत्रकार सम्मेलन गरेका थिए।

ट्रम्पले के भने?
ट्रम्पले पत्रकार सम्मेलनमा भने कि ‘भारत र पाकिस्तानबीच युद्धविराम गराउन अमेरिका सहयोगी बन्यो।’उनले दाबी गरे कि व्यापारको सन्दर्भ उठाएपछि दुवै देश युद्धविरामका लागि तयार भए।

ट्रम्पले भने, ‘उनीहरूले (भारत र पाकिस्तान) धेरै कारणले यो निर्णय (युद्धविराम) लिए, तर व्यापार एक प्रमुख कारण हो। हामी पाकिस्तानसँग धेरै व्यापार गर्छौं। हामी भारतसँग पनि धेरै व्यापार गर्छौं। हामी भारतसँग वार्ता गरिरहेका छौं, पाकिस्तानसँग पनि गरिनेछ।’

कांग्रेसको प्रश्न
यस सन्दर्भमा जयराम रमेशले प्रश्न गरे, ‘के भारतले अमेरिकाको मध्यस्थता स्वीकार गरेको हो? के भारत पाकिस्तानसँग तटस्थ स्थलमा वार्ता गर्न सहमत भएको हो? के अब भारतले अमेरिकाको यी मागहरू स्वीकार गर्नेछ कि उसले अटोमोबाइल, कृषि र अन्य क्षेत्रमा आफ्नो बजार खोल्नुपर्छ?’

जयराम रमेशले प्रधानमन्त्रीले सबै राजनीतिक दलहरूसँग बैठक बोलाउनु पर्ने माग पनि गरे।उनले लेखे, ‘आगामी महिना सजग कूटनीति र सामूहिक प्रतिबद्धताको माग गर्छन्। केवल दुई–चार लाइन बोल्नु अहिलेको घडीको आवश्यकता पूरा गर्न पर्याप्त होइन।’

कांग्रेस नेताले लेखे, ‘हामी हाम्रा सशस्त्र सुरक्षाफौजलाई बिना कुनै सर्त सलाम गर्छौं र सम्मान गर्छौं। उनीहरूले देशको सान बढाएका छन्। हामी सधैं १००% उनीहरूको साथमा छौं। तर प्रधानमन्त्रीले अझै धेरै प्रश्नहरूको जवाफ दिन बाँकी छ।’

प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले राष्ट्रको नाममा सम्बोधन गर्दै भनेका छन्, ‘भारत कुनै पनि ’न्यूक्लियर ब्ल्याकमेल’ सहन तयार छैन।’

सोमबार राति ८ बजे मोदीले भने, ‘भारतमाथि आतंकी आक्रमण भयो भने त्यसको मुहँतोड जवाफ दिइनेछ। हामी आफ्नै तरिकाले, आफ्नै सर्तमा जवाफ दिन्छौं। जहाँबाट आतंकको जरा फूट्छ, त्यहाँ गएर कडा कारबाही गरिनेछ।’

२२ अप्रिलमा पहलगाममा पर्यटकहरूमाथि भएको आक्रमणपछि ६–७ मईको राति भारतले पाकिस्तान र पाकिस्तान प्रशासित कश्मीरमा हवाई आक्रमण गरेको थियो। भारतले दाबी गरेको थियो कि पाकिस्तानस्थित आतंककारीको शिविरहरूलाई निसाना बनाइएको हो। यस कारबाहीलाई ’अपरेसन सिन्दूर’ नाम दिइएको थियो।

पछिपछि पाकिस्तानका प्रधानमन्त्री शाहबाज शरीफले एक्समार्फत प्रतिक्रिया दिँदै भनेका थिए कि ‘पाकिस्तानलाई प्रतिकारको पूरा अधिकार छ’। उनले भारतको उक्त कारबाहीलाई ‘युद्धको कार्य (एक्ट अफ वार)’ भनेका थिए।

सोमबार प्रधानमन्त्री मोदीले थप भने, ‘भारत कुनै पनि न्यूक्लियर ब्ल्याकमेल सहन तयार छैन। न्यूक्लियर ब्ल्याकमेलको आडमा पलाइरहेका आतंकी अड्डाहरूमा भारत निर्णायक प्रहार गर्नेछ।’

भारतको हवाई कारबाहीपछि पाकिस्तानले पनि नियन्त्रण रेखा (एलओसी) मा गोला बारी बढाएको थियो, जसमा भारतले १६ नागरिकको ज्यान गएको र थुप्रै घाइते भएको बताएको थियो।प्रधानमन्त्री मोदीले भने, ‘हामी आतंकलाई समर्थन गर्ने सरकार र आतंकका संचालकलाई छुट्टाछुट्टै हेर्दैनौं।’

ट्रम्पको दाबी : अमेरिकाले गरायो युद्धबिराम
प्रधानमन्त्री मोदीको सम्बोधन हुनु केही समयअगाडि अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले एक पत्रकार सम्मेलनमा दाबी गरे कि भारत र पाकिस्तानबीच युद्धविराम गराउन अमेरिकाले सहयोग गरेको हो।

ट्रम्पले भने, ‘शनिबार मेरो प्रशासनले भारत र पाकिस्तानबीच पूर्ण र तत्काल युद्धविराम गराउन सहयोग गर्यो । मलाई लाग्छ यो स्थायी युद्धविराम हो, जसले दुई परमाणुशक्ति सम्पन्न देशबीचको खतरनाक संघर्षको अन्त्य गर्यो ।’

उनले थपे, ‘हामीले धेरै सहयोग गर्यौँ। हामीले व्यापारबाट सहयोग गर्यौँ। हामीले दुबै देशलाई भन्यौं, हामी तपाईंहरूसँग धेरै व्यापार गर्छौं, त्यसैले यो संघर्ष बन्द गर। यदि तपाईंहरू रोक्नुहुन्छ भने हामी व्यापार गर्छौं, नत्र गर्दैनौं।“

प्रधानमन्त्री मोदीको थप भनाइ
प्रधानमन्त्री मोदीले सोमबार देशलाई सम्बोधन गर्दै भने, ‘२२ अप्रिलको पहलगाम आक्रमणपछि पूरा देश, हरेक राजनीतिक दल आतङ्कका विरुद्ध एकस्वरमा उभिएको छ।’उनले भने, ‘हामीले आतंकवाद समाप्त पार्न भारतका सेनाहरूलाई पूर्ण स्वतन्त्रता दिएका छौं। आज हरेक आतंककारी, आतङ्कको हरेक संगठन जानिसकेको छ—हाम्रा बहिनी, छोरीहरूको सिउँदो मेटाउनेको परिणाम के हुन्छ ?’

उनले थपे, ‘अपरेशन सिन्दूर अन्तर्गत भारतको सैन्य कारबाही अहिले केवल स्थगित गरिएको हो। आगामी दिनमा पाकिस्तानको हरेक कदमको मूल्यांकन यसै आधारमा हुनेछ कि उसले कस्तो व्यवहार देखाउँछ।’

‘आतंक र व्यापार सँगै जान सक्दैन’
प्रधानमन्त्री मोदीले पाकिस्तानमाथि आतंकवादलाई संरक्षण दिएको आरोप लगाए।उनले भने, ‘पाकिस्तानी सेना र सरकार आतंकवादलाई जसरी मलजल दिइरहेका छन्, त्यसले पाकिस्तानलाई नै समाप्त पार्नेछ। पाकिस्तान बच्न चाहन्छ भने उसले आतंकी पूर्वाधारको समाप्ति गर्नैपर्छ। शान्तिको अर्को कुनै विकल्प छैन।’

प्रधानमन्त्रीले भने, ‘भारतको धारणा स्पष्ट छ—आतंक र वार्तासँगै हुन सक्दैन। आतंक र व्यापार सँगै हुन सक्दैन। रगत र पानी एकसाथ बग्न सक्दैन।’उनले भने, ‘हाम्रो घोषित नीति हो—पाकिस्तानसँग यदि वार्ता हुन्छ भने त्यो केवल आतंकवादको मुद्दामा हुनेछ र यदि वार्ता हुन्छ भने त्यो पाकिस्तानअधिकृत कश्मीर (पीओके) का सन्दर्भमा मात्र हुनेछ।’

संसद विशेष सत्रको माग
भारतको सैन्य कारबाहीपछि विपक्षले संसदको विशेष सत्र बोलाउन माग गरेको छ।राष्ट्रवादी कांग्रेस पार्टी (शरद पवार) का अध्यक्ष शरद पवारले भने, ‘म संसदको विशेष सत्रको विपक्षमा छैन... तर यो संवेदनशील र गम्भीर मुद्दा हो र संसदमा यस्तो मुद्दामा चर्चा गर्न गाह्रो हुन्छ।’

पवारले थपे, ‘यस्तो अवस्थामा राष्ट्रिय हितमा केही जानकारी गोप्य राख्न आवश्यक हुन्छ... विशेष सत्र बोलाउनुको सट्टा सबै राजनीतिक दलहरूले सर्वदलीय बैठक गर्नु राम्रो हुन्छ।’कांग्रेस अध्यक्ष मल्लिकार्जुन खड्गेले सोमबार संसदको विशेष सत्रको माग दोहोर्याए ।

खड्गेले भने, ‘हामी चाहन्छौं कि संसदको विशेष सत्र बोलाइयोस्। सत्रमा सबैले छलफल गरौं—अहिले भारत र पाकिस्तानबीच के स्थिति छ र के भइरहेको छ। साथै जनताको सुरक्षाका लागि के हुँदैछ, त्यसबारे पनि छलफल आवश्यक छ।’

#युद्धविराम

प्रकाशित : २९ वैशाख २०८२, सोमबार 23:47